ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

Με ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ προσωπικότητας, δύσκολα, παραμένεις μέλος μιας ομάδας που θέλει να εξακολουθήσει να συνεργάζεται

Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε τον εαυτό του όταν ανακάλυψε την εικόνα του στο καθρέφτισμα των νερών μίας πηγής.Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή επιμένουν στην ανωτερότητα τους στις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, περιμένουν να τους θαυμάζουν διαρκώς και να τους εκφράζουν το θαυμασμό τους σε σημείο ιδιαίτερα κουραστικό για τα άλλα μέλη της ομάδας. Επιδιώκουν τον έλεγχο και βρίσκονται σε πανικό όταν τον χάνουν.

Κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τους όπως, τα συναισθήματα υπεροχής και οι φαντασιώσεις εξουσίας και επιτυχίας είναι μη λειτουργικά σε μια ομάδα, ειδικά, όταν εντείνονται και φτάνουν σε σημείο "διαταραχής" .

Οι "νάρκισσοι" πιστεύουν ότι παρεμποδίζονται στην επίτευξη των στόχων τους και χαρακτηρίζουν τους συνανθρώπους τους ως αδέξιους και ανίκανους. Η Ναρκισσιστική διαταραχή είναι από τις πιο συχνές διαταραχές προσωπικότητας.

Σε ένα από τα προγράμματα Κοινοτικής Πρωτοβουλίας INTERREG III/CARDS Ελλάδα - Αλβανία διαβάζουμε:

"Τα άτομα με ναρκισσιστική προσωπικότητα έχουν ένα αίσθημα ανωτερότητας και μία υπερβολική εντύπωση για την αξία ή τη σημασία τους, αυτό που οι ψυχίατροι ονομάζουν “ιδέα μεγαλείου”. Συχνά υποπτεύονται ότι οι άλλοι τους ζηλεύουν. Η συμπεριφορά τους συχνά είναι επιθετική εναντίον των άλλων και θεωρούνται εγωκεντρικοί, αλαζόνες και εγωιστές.

Διάγνωση

Σύμφωνα με τα κριτήρια DSM-IV ένα άτομο με ναρκισσι-στική διαταραχή πρέπει να πληρεί πέντε τουλάχιστον από τα παρακάτω κριτήρια:

1.Έχει μία μεγαλειώδη αίσθηση σπουδαιότητας για τον εαυτό του (π.χ. διογκώνει τα επιτεύγματα και τα ταλέντα του, περιμένει να αναγνωρισθεί σαν ανώτερο χωρίς να παρουσιάζει ανάλογες επιτυχίες)έχει έντονη ενασχόληση με φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης, εξυπνάδας, ομορφιάς ή ιδανικής αγάπης

2. Πιστεύει ότι είναι ξεχωριστό και μοναδικό και

3. μπορούν να το καταλάβουν μόνο ή πρέπει να συναναστρέφεται μόνο με άλλα μοναδικά άτομα υψηλού κύρους (ή θεσμούς)απαιτεί υπερβολικό θαυμασμό

4. έχει μία αίσθηση ιδιαίτερων δικαιωμάτων, δηλ. μη λογικές προσδοκίες για ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση ή αυτόματη συμμόρφωση των άλλων με τις προσδοκίες τους

5.εκμεταλλεύεται διαπροσωπικά, δηλ. εκμεταλλεύεται τους άλλους για να πετύχει τους σκοπούς του

6. του λείπει η «εμπάθεια»: είναι απρόθυμο να αναγνωρίσει ή να ταυτοποιηθεί με τα αισθήματα και τις ανάγκες των άλλων

7. συχνά φθονεί τους άλλους ή πιστεύει ότι το φθονούν

8. εμφανίζει αλαζονική, υπεροπτική συμπεριφορά

Η θεραπεία της ναρκισσιστικής διαταραχής είναι δύσκολη. Η θεραπεία εκλογής είναι η ατομική ή ομαδική ψυχαναλυ-τική ψυχοθεραπεία"

 

Γιώργος Ανωγειανάκις καθηγητής Φυσιολογίας, Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Μαρία Καραγιαννίδου, Ψυχολόγος, B.Sc. Middlesex Univ., M.Sc. Univ. of Sheffield

Βασίλειος Παπαλιάγκας, Ιατρός, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α